Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej

 

Witamy na stronie KILiW

 

Logo Polskiej Akademii Nauk i Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN

Słowo o Komitecie…

Historia

Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej Polskiej Akademii Nauk (KILiW PAN) ma bogatą historię liczoną w dziesiątkach lat. Na pierwszym Kongresie Nauki Polskiej, który odbył się w czerwcu 1951 r., podjęto między innymi uchwałę uzasadniającą potrzebę powołania Polskiej Akademii Nauk. Powołanie tej instytucji nastąpiło na mocy ustawy z dnia 30.10.1951 r. Dzięki tej ustawie powstała także możliwość powoływania przy wydziałach PAN Komitetów Naukowych o określonych ramach działalności.

Pierwsze Komitety Naukowe zostały powołane 24.05.1952 r., a wśród nich ‒ Komitet Inżynierii Lądowej; nazwa ta obowiązywała do 25.01.1966 r., kiedy to Prezydium PAN nadało Komitetowi Inżynierii Lądowej nową nazwę: Komitet Inżynierii. Nie przetrwała ona długo. Na początku kadencji 1972‒1974 nazwa została rozszerzona na: Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej i w takim brzmieniu obowiązuje do dziś.


Zadania

Podstawowe zadania Komitetu, niezależnie od nazwy, były podobne. Z jednej strony wynikały z zapisów ustawowych i statutowych (Ustawa z dnia 30 kwietnia 2010 r. o Polskiej Akademii Nauk, Dz.U. z 2010 r. Nr 96, poz. 619 oraz Statut Polskiej Akademii Nauk z dnia 24 listopada 2010 r.), a z drugiej strony ‒ kształtowało je życie. Można je sprowadzić do realizacji następujących celów:

  • integracja środowiska,
  • rozwój kadr,
  • działanie na rzecz rozwoju szeroko rozumianego budownictwa,
  • formułowanie opinii naukowych,
  • zabieranie głosu w sprawach naukowych i technicznych związanych z zakresem kompetencji Komitetu.

 

Działalność Komitetu

Granice działalności KILiW nie są ostre. Zazębiają się fragmentarycznie z zakresami działań innych Komitetów Wydziału IV Nauk Technicznych, a mianowicie: Komitetu Architektury i Urbanistyki, Komitetu Mechaniki, Komitetu Transportu, a także Komitetu Gospodarki Wodnej działającym jako Komitet problemowy przy Wydziale IV Nauk Technicznych. Wspólne obszary działań są siłą Komitetów, czego przejawem są  odbywane w przeszłości i planowane wspólne posiedzenia oraz inne formy działań interdyscyplinarnych.

Rozwiązywanie problemów budownictwa wymaga wyjścia poza tradycyjny zakres związany bezpośrednio z budowaniem nowych obiektów, utrzymaniem, przebudową, renowacją istniejących – zarówno kubaturowych jak i liniowych – ale też korzystanie z nauk podstawowych, takich jak: matematyka, fizyka, informatyka, chemia, geografia, biologia, oraz z nauk pokrewnych, takich jak: inżynieria materiałowa, aerodynamika, hydrologia i hydraulika, a nawet automatyka i robotyka. Osoby działające w obszarze aktywności KILiW w swojej pracy naukowej i zawodowej muszą brać również pod uwagę aspekty ekonomiczne, humanistyczne, socjologiczne i przyrodnicze (środowiskowe), a także szeroko rozumiane bezpieczeństwo.

Szeroki wachlarz zagadnień, którymi zajmują się pracownicy naukowi w dyscyplinach związanych z budownictwem stanowi podstawę konstatacji, że zawód inżyniera budowlanego – nie tylko w zakresie badań naukowych, lecz także praktyki inżynierskiej – był i pozostaje złożony, wymagający oraz bardzo odpowiedzialny. Być może stąd w starożytnym Rzymie powstało powiedzenie: „Jeśli ktoś zabrał się za budownictwo – nie trzeba mu przeszkadzać. Trudności same go zmogą”.

 

Fot. 1. Prezentacja modeli domów jednorodzinnych w Waszyngtonie, USA. Drugi od prawej – prof. Wacław Żeńczykowski, pierwszy Przewodniczący Komitetu. Źródło – czasopismo „Correlator” 1/1957


Komitet Inżynierii Lądowej i Wodnej PAN działa w sferze nauki. Jednak niemalże od początku swego istnienia – a już na większą skalę od drugiej połowy lat sześćdziesiątych XX wieku – jest otwarty również na naukowe rozwiązywanie praktycznych problemów technicznych szeroko rozumianego budownictwa. Wyraża się to w stałych kontaktach i współpracy z otoczeniem przemysłowym i gospodarczym,  pomocy doradczej i kreatywnej praktykom budownictwa , a także we wspólnie organizowanych konferencjach. Pomostem ułatwiającym tę współpracę są stowarzyszenia naukowo-techniczne i zawodowe, z którymi Komitet stale współpracuje.

Naturalna jest współpraca Komitetu z instytutami naukowymi i resortowymi oraz szkolnictwem wyższym. Współpraca z instytutami to przede wszystkim wspólne rozwiązywanie współczesnych problemów budownictwa, natomiast współpraca z uczelniami to dodatkowo kształcenie i promowanie kadr. Obejmuje ono kształcenie na poziomie studiów trzeciego stopnia (doktoranckich) oraz prowadzenie do stopnia doktora habilitowanego i tytułu profesora.

Podstawowym obszarem działania KILiW PAN jest Polska, ale Komitet jest aktywny również na polu międzynarodowym. Jego członkowie biorą udział w pracach instytucji międzynarodowych, współorganizują międzynarodowe konferencje, w tym o zasięgu ogólnoświatowym, a profesorowie z zagranicy – jako członkowie stowarzyszeni – uczestniczą na bieżąco w pracach Komitetu.

Nieprzerwanie od roku 1955 Komitet wydaje kwartalnik „Archiwum Inżynierii Lądowej” (od 1990 r. jako czasopismo anglojęzyczne „Archives of Civil Engineering”) oraz nieprzerwanie od 1958 r. ‒ nieregularną serię „Studia z Zakresu Inżynierii” (do końca 2016 r. ukazało się 95 zeszytów). Utrzymanie na wysokim poziomie tych wydawnictw to niekwestionowana zasługa redaktorów, za co należą się im szczególne podziękowania.

Siłą działania Komitetu są Sekcje. W przeszłości różna była ich liczba, nazwy i zakresy działania. Obecnie działa jedenaście Sekcji obejmujących swoją działalnością w sumie cały zakres kompetencji Komitetu. Przewodniczącymi Sekcji są najczęściej członkowie Komitetu.

Jednym z ważniejszych zadań Komitetu jest upowszechnianie nauki. Służą temu kongresy, konferencje, seminaria, sympozja, warsztaty etc.. Komitet oraz Sekcje są ich współorganizatorami lub udzielają patronatu takim przedsięwzięciom. W ostatnim przypadku, w celu dbałości o poziom merytoryczny referatów, członkowie Komitetu wchodzą w skład Komitetów Naukowych. Pod bezpośrednim patronatem Komitetu organizowane są dwie krajowe konferencje: konferencja naukowa, zwana krynicką od miejsca, w którym odbywała się najczęściej (w 2023 r. była to już 68. z kolei) oraz odbywająca się co dwa lata konferencja naukowo-techniczna „Awarie Budowlane” (w 2024 r. odbyła się jej 31 edycja).

Przewodniczący Komitetu od początku działalności

 

Komitetu Inżynierii Lądowej (1952‒1965)
Komitetu Inżynierii (1966‒1971)
Komitetu Inżynierii Lądowej i Wodnej (od 1972)

 

Kadencja Przewodniczący
1952 1957 prof. Wacław Żenczykowski
1957 1965 prof. Franciszek Szelągowski
1966 1968 prof. Wenczesław Poniż
(od grudnia 1967) – prof. Stanisław Hueckel
1969 1971 prof. Zbigniew Wasiutyński
1972 1990 prof. Roman Ciesielski
1990 1999 prof. Józef Głomb
1999 2007 prof. Andrzej M. Brandt
2007 2016 prof. Wojciech Radomski
2016 2024 prof. Kazimierz Furtak
2024 Prof. Maria Kaszyńska